Okucia, czyli serce funkcjonalne okna

Kolor ramy, kształt, rodzaj szklenia to nie jedyne istotne kwestie, na które mamy wpływ wybierając okna. Zamek, zawias czy klamka to elementy okuć okiennych wpływających na komfort i funkcjonalność użytkowania.  Okna o najlepszych parametrach mogą nas rozczarować, jeśli zawiodą okucia. Podejmując decyzję o zakupie okien, warto zatem wygospodarować czas by zgłębić temat okuć.

Czym są okucia?

Pojęcie „okucie okienne” odnosi się do niemal wszystkich części mechanicznych konstrukcji, odpowiedzialnych za otwieranie, zamykanie i uchylanie skrzydeł okien lub drzwi. Okucia pełnią również funkcję bezpieczeństwa, chroniąc domowników przed włamaniem. System okuć sterujący oknem możemy podzielić na dwie równie istotne części. Okucia instalowane na ramie skrzydła, np. zasuwnica (sterowana ruchami klamki), bądź rozwórka(umożliwiająca zmianę pozycji skrzydła z rozwiernej na uchylną) oraz montowane na ramie ościeżnicy, np. zawiasy (utrzymujące ciężar skrzydła). Okna bez okuć to tzw. „fix”, czyli oszklona rama.

Prawidłowy dobór i montaż okuć ma kluczowy wpływ na właściwości eksploatacyjne jak:

• Wodoszczelność
• Przepuszczalność powietrza
• Odporność na obciążenie wiatrem
• Wytrzymałość mechaniczna
• Odporność na włamania

Obecnie dostępne są rozwiązania rozwierne, uchylne, rozwierno-uchylne, odchylne, przesuwne czy uchylno-przesuwne. Sposób otwierania powinien być dostosowany do funkcji pomieszczenia i częstotliwości korzystania z okna.

Popularne rodzaje okuć okiennych

Okucia obwiedniowe

Obecnie najczęściej montuje się w oknach okucia obwiedniowe, czyli takie, które są rozmieszczone na całym obwodzie skrzydła. W wersji podstawowej na skrzydle znajdują się zasuwnica i rozwórka sterowane klamką. Do ramy przytwierdza się zawiasy i zaczepy. Po zamknięciu dociskają skrzydło do ramy w sposób równomierny, zapewniając szczelność i zapobiegając odkształceniom profilu. Zaleca się ich zastosowanie w oknach i drzwiach balkonowych o wadzę do 150kg.

Od tego, jaki rodzaj okuć obwiedniowych wybierzemy, zależy jak będą otwierały się nasze okna. Do wyboru mamy rozwieralne, które pozwolą otworzyć okno na oścież i uchylne, umożliwiające jedynie na odchylenie skrzydła. Najwygodniejszym rozwiązaniem są jednak okucia łączące obie funkcje, czyli rozwieralno-uchylne.

System PSK

Odmianą okuć obwiedniowych dedykowaną dla dużych przeszkleń np. drzwi tarasowych są okucia w systemach PSK. Umożliwiają one uchylenie i następnie o odstawienia skrzydła, aby przesunąć je po szynie znajdującej się w prowadnicy w dolnej części ościeżnicy.

System HST

W przypadku bardzo dużych i ciężkich przeszkleń niezbędne są sprawne mechanizmy, które umożliwią przesunięcie ciężkich skrzydeł ważących kilkaset kilogramów. To zadanie dla systemów HST, w których skrzydło ruchome przesuwamy za skrzydło stałe. Otwarcie nie wymaga użycia siły, skrzydło przesuwa się płynnie po rolkach szyny ukrytej w podłodze. Rolki i masywna klamka, zasuwnica hakowa oraz prowadnic góra to najważniejsze elementy tego rodzaju okucia.

Dodatkowe elementy okuć okiennych

Wybierając okucia warto zastanowić się, czy nie wyposażyć ich w dodatkowe elementy pozytywnie wpływające na bezpieczeństwo, komfort i funkcjonalność. Oto lista najważniejszych dodatkowych funkcji okuć.

Standardowa mikrowentylacja

Mikrowentylacja zwana również mikroszczeliniem to standard w skrzydłach rozwierno-uchylnych. Po przekręceniu klamki między ramą a skrzydłem powstaje wówczas niewielka szczelina, zapewniająca stały dopływ świeżego powietrza.

NEW! Nowoczesna wentylacja z okuciem activePilot Comfort PAD.

Okna z okuciem activPilot Comfort posiadają dodatkową funkcję równoległego odstawienia skrzydła od ramy (oprócz standardowej funkcji rozwiernej i uchylnej). W tej pozycji, pomiędzy skrzydłem a ramą tworzy się ok. 6-milimetrowa szczelina na całym obwodzie okna. W porównaniu do mikrowentylacji (ok. 3 mm i to tylko w górnej części okna) wietrzenie staje się bardziej efektywne. Możliwe jest wietrzenie domu podczas urlopu, ponieważ okno pozostaje zamknięte.

Ukryte zawiasy

Ukryte zawiasy to okucia, których nie widać, ponieważ zawiasy ukrywa się między skrzydłem a ościeżnicą. Dzięki temu okna zyskują na estetyce, widać jedynie obramowanie skrzydła, bez zbędnych metalowych dodatków.
Walory estetyczne to nie jedyna zaleta. Okna łatwiej utrzymuje się w czystości, powierzchnia stolarki jest gładka, nie ma zakamarków, w których gromadzi się brud.

Ukryte zawiasy zwiększają także energooszczędność i dźwiękoszczelność okien (w żadnym miejscu nie jest przerwana uszczelka).

Blokada błędnego położenia klamki

Blokada błędnego położenia klamki ze zintegrowanym podnośnikiem skrzydła to mechanizm, który wymusza prawidłową obsługę okna. W momencie, gdy otwarte jest skrzydło okna, zablokowana jest możliwość przełożenia klamki do pozycji uchylnej. Podnośnik skrzydła gwarantuje natomiast płynne przechodzenie z pozycji otwartej do zamkniętej.

Stopniowane uchylenie skrzydła

Jest to mechanizm, który umożliwia regulowanie stopnia odchylenia skrzydła poprzez przekręcenie klamki na kolejny stopień. W zależności od systemu okuć możemy uzyskać nawet 7 różnych położeń. Uchylone skrzydło jest dodatkowo zabezpieczone przed zatrzaśnięciem. Przydatny system szczególnie w kuchni, łazience czy sypialni.

Ogranicznik otwarcia skrzydła

Mechanizm zabezpiecza skrzydło przed uderzeniem o wnękę okienną np. przy silniejszym wietrze. Natomiast wbudowany hamulec utrzymuje skrzydło w ustalonej pozycji.

Zatrzask drzwi balonowych z uchwytem

Umożliwia zamknięcie drzwi balkonowych od zewnątrz za pomocą specjalnego uchwytu. Natomiast w celu ich ponownego otwarcia wystarczy lekko pchnąć skrzydło. To świetne rozwiązanie dla osób często korzystających z tarasu lub balkonu.

Zamek okienny

Zamek z kluczykiem blokuje otwarcie okna przez osoby nieupoważnione. To świetne rozwiązanie, gdy w mieszkaniu przebywają małe dzieci.

Ośmiokątny grzybek ryglujący

To charakterystyczne rozwiązanie dla okucia ActivPilot od Winkhaus.  System, opiera się na jednym elemencie ryglującym – ośmiokątnym „grzybku”. Kształt ośmiokątnego „grzybka” ryglującego gwarantuje stabilne połączenie ze stalowym zaczepem antywłamaniowym w ramie okna. System przeszedł szereg badań przeprowadzonych przez laboratorium firmy Winkhaus oraz niezależne placówki badawcze. Zarówno badania wytrzymałościowe jak i badania odporności na włamanie potwierdziły przydatność okucia do stosowania w różnych systemach profili i oknach o różnej wielkości.

Samodomykacz do drzwi przesuwnych

Samodomykacze, zwane także spowalniaczami lub hamulcami systemów przesuwnych poprawiają komfort użytkowania. Jego zadaniem jest zapobieganie gwałtownym uderzeniom i lekkie domykanie się drzwi.

Systemy automatyczne

Okna otwierane i zamykane automatycznie – tak to możliwe. Takie okucia oferuje między innymi firma Winkaus. System możemy zaprogramować tak, aby okna otwierały i zamykały się automatycznie nawet podczas naszej nieobecności w domu. System pozwala także na bezpieczne wietrzenie pomieszczeń podczas nieobecności domowników.

Okucie z nietypowym umieszczeniem klamki

Warto wiedzieć, że producenci oferują również możliwość instalacji klamki w dolnej części skrzydła. Takie rozwiązane idealnie sprawdzi się na klatkach schodowych, w piwnicach, garażach, łazienkach, w których okno jest umieszczone na tyle wysoko, że otwarcie go byłoby utrudnione. Specjalne okucie z nietypowym umieszczeniem klamki znacznie ułatwi jego otwarcie.

Okucia a bezpieczeństwo mieszkańców

Okna balkonowe, tarasowe i duże okna na parterze są statystycznie najsłabszym ogniwem zabezpieczenia naszych domów. To właśnie te „wejścia” najczęściej wybierają włamywacze. Jak zapewnić spokojny sen domownikom i zabezpieczyć mienie? Wybierając okucia antywłamaniowe.

Klasy odporności okien.

Okna bez klas odporności (standardowe)

W standardowych okuciach mamy jeden zaczep antywłamaniowy montowany w dolnej części ramy. W przypadku okien zamontowanych powyżej 1 piętra lub okien dachowych wystarczą standardowe okucia lub z podstawowym zabezpieczenie.

Okna w klasie odporności RC1

Okna z w klasie RC1 odporności na włamanie, wyposażone są w okucie zawierające 4 punkty bezpieczne (po jednym przy każdym narożu okna), atestowaną klamkę z kluczykiem i osłonę antyrozwierceniową mechanizmu okucia. Takie rozwiązanie zabezpieczy okna przed włamaniem przy użyciu siły fizycznej.

Okna w klasie RC2 i wyższej

Okna w klasie RC2 wyposażone są w specjalną szybę antywłamaniową (P4A), okucie w którym wszystkie ryglowania są punktami bezpiecznymi, atestowaną klamkę z kluczykiem i osłonę antyrozwierceniową mechanizmu okucia. To najwyższe poziomy zabezpieczeń, które ochronią okno przed włamaniem przy użyciu narzędzi.

Okucia okienne – prawidłowa konserwacja

Nie każdy zdaje sobie sprawę, że okucia okienne wymagają specjalnej konserwacji przez cały okres użytkowania. W drobne szczeliny przedostaje się pył i kurz, a czasem osiedlają się tam drobne owady. Dochodzi jeszcze wilgoć. Te wszystkie czynniki wpływają negatywnie na stan okucia. Właśnie dlatego niezbędna jest bieżąca konserwacja. Regularne smarowanie i oliwienie okuć to podstawa, która zapewnia sprawne otwieranie i zamykanie.  Okucia warto jest również raz na jakiś czas rozkręcić i dokładnie umyć wszystkie zakamarki, a następnie wytrzeć do sucha przed ponownym montażem.